Özet
Türkiye’de üniversite çağına gelen öğrenciler, yükseköğrenim görecekleri kurumları hangi faktörlere göre tercih etmektedirler? Bu çalışmada, iktisat bölümlerine ilişkin olarak ÖSYM tarafından sağlanan verilere odaklandık. Kuramsal olarak, Thorstein Veblen’in aylak sınıfa ilişkin katkılarını yeniden değerlendirdik ve Veblen’in Amerikan üniversitelerine ilişkin eleştirisini Türk yükseköğrenim sistemine uyguladık. Şu sonuçlara ulaştık: (1) En yüksek taban puanla öğrenci kabul eden iktisat bölümleri, İngilizce eğitim yapan ve kabul ettiği az sayıdaki öğrenciye tam burs veren vakıf üniversiteleri ile İngilizce ya da Fransızca eğitim yapan bedelsiz (ücretsiz) elit kamu üniversitelerinin bünyesindeki iktisat bölümleridir. (2) Geçmişte akademik performansının yüksek olduğu kabul edilen iktisat bölümleri, birçok adayın tercihiyken, bugün bu bölümler eksik kontenjanla eğitime devam etmekte ya da başarı sıralaması daha düşük öğrenciler tarafından tercih edilmektedir. Öğrenciler ve aileler, yükseköğrenim kurumlarına, ustalık, hüner ve kabiliyet kazanabilecekleri bir eğitim sürecinin parçası olarak bakmaktan ziyade, profesyonel kariyerlerinde kendilerine dayanağı olmayan bir itibar sağlayacak, temelinde israf kültürünün bulunduğu gösterişçi birer tüketim malı gözüyle bakmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Akademik Enflasyon, Diplomalı İşsizlik, Gösterişçi Tüketim, Veblen
JEL Sınıflandırması: H52, H75, I23, I26, P46
Educated Leisure Class: The Turkish Higher Learning System as a P rocess of Conspicuous Consumption
Abstract
According to which factors do young individuals in Turkey make decisions when they choose their institutions of higher learning? In this paper, we focus our attention on the data of undergraduate economics students provided by the Measuring, Selection, and Placement Center (ÖSYM). On the theoretical level, we re-evaluate the contributions of Thorstein Veblen on leisure class and apply his critique of American universities to the Turkish higher learning system. Our conclusions are the following: (1) The economics departments chosen by the most successful candidates today are either private universities that provide an education in English with full tuition waivers offered only to a small number of students or elite state universities that provide English or French medium language education without any tuitions at all. (2) The economics departments that enjoyed a high reputation and therefore were chosen by the most successful students in the past are currently under-recruited (i.e. unable to attract large numbers of students and chosen by the less successful candidates). Candidates and their families see higher learning as a commodity of conspicuous consumption, rather than a process through which they can acquire skills, talents, and abilities.
Keywords: Academic Inflation, Youth Unemployment, Conspicuous Consumption, Veblen
JEL Classification: H52, H75, I23, I26, P46