Bilimsel Yayın Etiği Beyanı
Editör ve Hakem Değerlendirmesi Süreçleri şu adımları takip etmektedir:
Yayın faaliyetinde yer alan tüm taraflar için (yazar, dergi editörleri, hakemler ve yayıncı) beklenen etik davranış standartları üzerinde anlaşmaya varılmalıdır.
Etik beyanlarımız, COPE’un Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors‘a dayanmaktadır.
Editörlerin Görevleri
Yayın Kararları: EJ editörü, dergiye gönderilen makalelerden hangilerinin yayınlanması gerektiğine karar vermekten sorumludur. Editör, derginin yayın kurulunun politikaları tarafından yönlendirilebilir ve iftira, telif hakkı ihlali ve intihalle ilgili geçerli olacak yasal gereklilikler tarafından kısıtlanabilir. Editör, bu kararı verirken diğer editörler veya hakemlerle görüşebilir.
Tarafsızlık: Editör, makaleleri entelektüel içeriği açısından değerlendirmelidir. Yazarların ırkı, cinsiyeti, cinsel yönelimi, dini inancı, etnik kökeni, vatandaşlığı ya da politik görüşünden bağımsız bir değerlendirme yürütmelidir.
Gizlilik: Editör ya da diğer dergi üyeleri, gönderilen çalışma hakkındaki bir bilgiyi; yazar, editör, hakemler, olası hakemler ve yayın kurulu dışında kalan üçüncü taraflarla paylaşmamalıdır.
Açıklık ve Çıkar Çatışmaları: Gönderilen çalışmada yer alan ve yayımlanmayan materyallere, yazarın yazılı izni olmadan, editörün herhangi bir çalışmasında yer verilemez.
Hakemlerin Görevleri
Editör Kararlarına Katkı: Hakem değerlendirmesi, editörün karar almasına yardımcı olur ve yazarla yapılan editoryal iletişimlerde yazarın çalışmasını geliştirmesine katkı sağlar.
Uygunluk: Hakemler, makaleyi zamanında değerlendiremeyecek yoğunluğa sahipse ya da makaleyi değerlendirebilecek yeterliliğe sahip değilse, bunu editöre bildirmekle yükümlüdür ve inceleme sürecinden muaf tutulmalıdır.
Gizlilik: İncelenmek üzere alınan tüm makaleler gizli belgeler olarak ele alınmalıdır. Editör tarafından izin verilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır.
Objektiflik Standartları: İncelemeler objektif olarak yapılmalıdır. Yazarın kişisel eleştirisi uygunsuz karşılanır. Hakemler görüşlerini destekleyici argümanlarla açıkça ifade etmelidir.
Kaynakların Farkındalığı: Hakemler, yazarlar tarafından atıf yapılmamış ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Daha önceden yayımlanmış bir gözlem, türetme veya argüman mevcutsa, alıntı yapılması sağlanmalıdır. Bir hakem ayrıca, incelenmekte olan makale ile bir yayınlanmış makale arasındaki önemli benzerlikleri veya örtüşmeleri editörün dikkatine sunmalıdır.
Açıklık ve Çıkar Çatışmaları: Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel menfaat için kullanılmamalıdır. Hakemler; yazarlardan, şirketlerden veya makalelerle bağlantılı kurumlardan herhangi biriyle rekabete, iş birliğine veya diğer ilişkilere tabiyse veya bu bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmaları mevcutsa makaleyi incelemekten muaf olmalıdır.
Yazarların Görevleri
Raporlama Standartları: Orijinal bir araştırma raporlayan yazarlar, bulguların tartışmasını objektif olarak gerçekleştirmeli ve yapılan çalışmayı doğru bir şekilde sunmalıdır. Araştırmanın temelinde yer alan verilere makalede yer verilmelidir. Makale, diğer tarafların araştırmayı tekrar edebilmesi için yeterli detaya ve kaynağa sahip olmalıdır. Verilerde oynama yapılması ve yanlış beyanda bulunulması etik dışı davranış teşkil eder ve çalışmanın kabul edilmemesine sebep olur.
Veri Erişimi ve Depolama: Kurulun incelemesi için yazarlardan makalede kullanılan ham veriler istenir ve editör, bu veriyi kamuyla paylaşmaya hazır olmalı ve makale yayımlandıktan sonra makul bir süre için verileri uygun bir alanda depolamalıdır.
Özgünlük ve İntihal: Yazarlar, tamamen orijinal bir makale yazdıklarını kabul eder; eğer yazarlar, çalışmalarında başka çalışmalardan yararlandıysa, uygun bir şekilde atıf yapmalı ya da alıntılamalıdır.
Çoklu veya Eşzamanlı Yayın: Yazarlar, aynı araştırmayı içeren bir makaleyi birden fazla dergide yayımlamamalıdır. Aynı makaleyle, eşzamanlı olarak farklı dergilere başvurmak etik dışı yayıncılık davranışı oluşturur ve kabul edilemez.
Kaynakların Farkındalığı: Çalışmada, farklı çalışmalardan yararlanılıyorsa kesinlikle kaynak belirtilmelidir. Yazarlar, araştırmanın niteliğini belirlemede etkili olan yayınlara atıfta bulunmalıdır.
Makale Yazarlığı: Yazarlık, rapor edilen çalışmanın anlayışına, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmuş kişilerle sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların tümü ortak yazarlar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin belirli asli yönlerine katılmış başkaları varsa, katkıda bulunanlar olarak kabul edilmeli veya listelenmelidir. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların makaleye dâhil edildiğinden, tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır.
Hayvan ve İnsan Denekler ve Olası Tehlikeler: Eğer çalışma, olağan dışı tehlikelere sahip kimyasallar, süreçler veya ekipmanlar içeriyorsa, yazar bunları makalede açıkça belirtmelidir.
Açıklık ve Çıkar Çatışmaları: Tüm yazarlar, makalelerinin sonuçlarını veya yorumlarını etkilediği şeklinde yorumlanabilecek herhangi bir mali veya diğer önemli çıkar çatışmasını makalelerinde açıklamalıdır. Proje için sağlanan tüm mali destek kaynakları da açıklanmalıdır.
Yayımlanmış Çalışmalardaki Temel Hatalar: Bir yazar, yayımlanmış çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık keşfettiğinde, derhal dergi editörünü veya yayıncısını bilgilendirmek ve makaleyi geri çekmekle veya düzeltmek için editörle iş birliği yapmakla yükümlüdür.